Enes Hangi Sahabenin İsmi?
Bazen kafama takılır, “Enes” ismi neden bu kadar yaygın? Hani sanki herkesin çevresinde bir Enes varmış gibi. Gerçekten, Enes adını duyduğumda gözümde sadece bir isim değil, arka planda kahkaha atarak koşan bir adam beliriyor. İzmir’deyim, 25 yaşımdayım, etrafımda Enes’ler var; bazen birinin ismi bile Enes olduğu için ona “Enes” demem gerektiğini düşünüyorum. Peki, Enes gerçekten bir sahabe ismi mi? Ya da sadece bir semt ismi gibi mi? Hadi gelin, bu konuyu biraz mizahi bir dille inceleyelim.
Enes: Hem Komik Hem Derin
İnsanın bir isme bakınca ya da birini tanıyınca, kafasında bir şeyler oluşur ya, işte Enes de tam olarak böyle bir isim. Bir Enes tanıyorsanız, ya çok şaka yapar ya da çok ciddi olur. Arasında hiç ara yok. Ya gülmekten karın ağrısı çektirir ya da size hayatın anlamını anlatmak için saatlerce ciddiyetle konuşur. “Enes” dediğinizde bir insanın içindeki iki zıt karakteri bir arada görmek mümkün. Bu yüzden de sürekli düşündüm: “Acaba Enes bir sahabenin ismi olabilir mi?”
Enes, gerçekten sahabeden birinin ismi mi, yoksa günümüzde popülerleşmiş sadece modern bir isim mi? Sahabe demişken, hemen aklıma Enes bin Malik geliyor. Kafamda bir bağlantı kuruyorum, Enes bin Malik, İslam’ın ilk yıllarındaki önemli figürlerden biri. Bu arada, akşam yemeğinde Enes bin Malik’i düşünürken “şimdi gerçekten ciddi olmam mı lazım, yoksa Enes bin Malik de “lan bir dakika, Enes bin Malik dediğiniz kişi de galiba o da şaka yapıyordu” diyebilir miydi?” diye içsel bir çatışma yaşıyorum. Şaka bir yana, gerçekten, Enes bin Malik, İslam tarihindeki büyük isimlerden biriydi.
Enes Bin Malik: Sahabe ve Yani…
Enes bin Malik, bir sahabe olarak tarih kitaplarında yerini almış önemli bir isim. O zaman şunu kabul ediyorum: Gerçekten de Enes, sadece “bugün en çok duyduğum isimlerden biri” değil, aynı zamanda İslam tarihinde de oldukça önemli bir yere sahip. Enes bin Malik, özellikle Peygamber Efendimizin (SAV) hizmetinde bulunmuş ve birçok hadis rivayet etmiştir. Tam bir bilgi deposu. Şimdi ben Enes bin Malik’i kafamda bir sahabe olarak canlandırırken, bir anda aklıma gelen bir diğer Enes’i düşünüyorum. Bizim mahalledeki Enes, bu kadar ciddi bir sahabenin ismiyle ne kadar uyumlu olabilir?
Enes’in Gerçek Hayatla İlişkisi
“Enes hangi sahabenin ismi?” diye sorarken, aslında biraz da toplumsal yapıyı sorguluyorum. Bugün Enes adı, genellikle genç bir adamın ismi gibi algılanıyor. “Hadi Enes, dışarıda takılalım” dediğinizde, bu kişi ya bir kahkaha bombasıdır, ya da size her şeyin ne kadar yanlış gittiğini anlatmak için “akıl verirken” gözleriyle sizi delip geçer. Ama gerçek şu ki, Enes bin Malik gibi derin bir geçmişe sahip bir sahabenin adını taşıyan bir insan, aynı zamanda hem derin olmayı hem de mizah yapmayı bilir.
Benim de en yakın arkadaşım Enes. Gülerken cebinden sürekli yeni espriler çıkaran biri. Hatta bir gün ona “Yani Enes, senin ismin Enes bin Malik olsa, sahabe gibi ciddi olman gerekmez miydi?” dedim. O da bana bakıp şöyle cevap verdi:
“Vallahi kardeşim, Enes bin Malik’in kütüphanesinde o kadar hadis vardı, ben de buradaki kütüphanemi şaka yaparak dolduruyorum.”
Enes ve “İç Ses”: Gerçekten Mizah mı?
Bazen “Enes” ismini duyduğumda, sadece adı duymuyorum. Aynı zamanda iç sesimi de duyuyorum:
“Yani ciddi misin şimdi? Enes ismi sahabe ismiyle ilişkilendirilebilir mi? Hem Enes bin Malik kadar derin biri olsan, senin de şakalarına hep mi takılacak insanlar?”
Ama sonra kendi iç sesime gülüyorum ve diyorum ki: “Evet, bu kadar derinlik… ama biraz da mizah olmalı.”
Bence Enes’in hem sahabe ismi olması hem de günümüzdeki kadar yaygın olması, aslında hayatın paradoksunu da güzel bir şekilde yansıtıyor: Derin bir tarihe sahip bir isim, ama günlük yaşamda eğlenceli ve hafif bir şekilde kullanılabiliyor. Hani dedik ya, Enes ya çok ciddi ya da çok eğlenceli, işte tam burada tam o ikiliğin üstüne oturuyoruz. Sahabe olmanın ciddiyetini günlük yaşama taşıma şekli bence insanı düşündürmeli.
Sonuçta Ne Yapmalı?
Enes ismi, hem tarihteki büyük ismi hem de bugün bizim çevremizdeki “komik Enes” imajını taşıyor. Belki de bu, yaşamın en doğal hali: Geçmiş ve günümüz bir arada. Enes bin Malik’i hatırlayalım, ancak bugün Enes ismini duyduğumuzda, o eski derinliği unutmayalım. Yani, Enes ismini duyduğumuzda sadece “işte yine o şakacı Enes” diye geçmek yerine, hem kahkahaya hem de tarihe saygıyı unutmamalıyız.
Eğer bir Enes tanıyorsanız, şaka yapın ama aynı zamanda geçmişi de hatırlayın. Belki de Enes, geçmişle geleceği birleştiren, hem eğlenceli hem de anlamlı bir isim.